باغ پسته

راهنمای احداث باغ پسته

هم‌اکنون ایران ضمن کسب رتبه اول جهانی در تولید پسته، از درآمد ۵/۱ میلیارد دلاری حاصل از صادرات این محصول سود می‌برد. از نظر اقتصادی پسته اولین کالای کشاورزی صادراتی ایران به شمار می‌رود و ارزش تولید محصول پسته حدود ۱۰ درصد از درآمدهای غیرنفتی کشور است

با توجه به مقایسه سودآوری چشمگیر پسته نسبت به سایر محصولات کشاورزی به ازای واحد آب مصرفی، با اختصاص درصد ناچیز دیگری از آب کشاورزی به این محصول در مناطق مستعد کشور، می‌توان به درآمد سالانه سرشاری از این محصول دست‌یافت.

ما در این مقاله به سراغ احداث باغ پسته رفتیم و به جزئیات مهمی از این شغل خواهیم پرداخت. اگر شما هم در فکر پرورش پسته و احداث مزرعه‌ی آن هستید پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

درآمد باغ پسته چقدر است؟

درآمد باغ پسته با توجه به میزان باردهی درختان باغ شما، وسعت باغ، قیمت محصول و … تعیین می‌شود.

هر هکتار باغ پسته چقدر محصول می دهد؟

برای پاسخ به این پرسش که هر هکتار باغ پسته تا چه میزان محصول می‌دهد لازم است بدانیم که میزان باردهی باغ به عواملی مانند شرایط اقلیمی و آب و هوایی منطقه‌ی شما، نوع خاک، نژاد درختان و روش های کشت و … بستگی دارد.

اما به طور کلی از هر هکتار باغ پسته می توان انتظار یک تا دو تن پسته را در سال داشت، و در صورت فراهم بودن شرایط مناسب این عدد می تواند به بیش از دو تن در سال نیز برسد.

هر درخت پسته چند کیلو بار می‌دهد؟

باردهی هر درخت پسته با توجه به سن و نژاد و حتی شرایط اقلیمی و آب و هوایی آن متغیر است، درختان جوان که کمتر از پنج سال سن دارند میزان باردهی سالانه آنها به حدود 5 کیلوگرم میرسد، در حالی که برای درختان 10 ساله این میزان باردهی تا 30 کیلوگرم نیز می‌رسد.

به همین علت بهترین زمان برای باردهی درختان پسته در سنین 10 تا 25 سالگی است.

سود باغ پسته چقدر است؟

بازدهی باغ پسته در زمانی که به باردهی مناسب (معمولا پس از 6 یا 7 سال) بسیار بالاست و می تواند سودآوری بسیار خوبی داشته باشد.

البته هزینه های نگهداری باغ، هزینه برداشت محصول، کود و سموم کشاورزی و … را برای محاسبه سود باید در نظر داشته باشیم.

راهنمای انتخاب شغل باغداری پسته

پسته چیست؟

پسته  ( Pistachio )یکی از اعضای مهم و ثابت آجیل ایرانی است که میزان پتاسیم آن با این جثه کوچک برابر با پتاسیم پرتقال است و به علت داشتن مواد مغذی از اهمیت بسیاری برخوردار است. استان کرمان و شهرستان رفسنجان، مراکز اصلی تولید پسته در ایران بشمار می آیند.

انواع پسته

چهار نوع پسته در ایران تولید می شود :فندقی، کله قوچی، اکبری و احمد آقایی

درخت پسته

درخت پسته گیاهی می‌باشد که، دارای دو پایه گل نر و گل ماده می‌باشد. البته گل‌های نر و ماده هرکدام به شکل جدا و درروی دو درخت قرار دارند. تلقیح گل‌های ماده درخت پسته توسط باد انجام می‌شود.

درخت پسته دارای ریشه‌ای محوری بوده که تا عمق بیش از 2 متر در زمین فرو خواهد رفت. اگر انتهای ریشه درخت پسته قطع شود، مواد غذایی لازم به درخت نمی‌رسد و درخت خشک خواهد شد.

به همین جهت نباید نهال‌های پسته را جابه‌جا نمود. معمولاً 60 درصد از نهال‌هایی که جابه‌جا می‌شوند، خشک خواهند شد. درخت پسته دارای مقاومت زیادی در برابر کم‌آبی و همچنین سرما و گرما می‌باشد.

لازم به ذکر است درصورتی‌که رطوبت زمین زیاد باشد، درخت پسته خشک خواهد شد. معمولاً در 2 تا 3 سال اول کاشت پسته، آن‌ها را هر 7 تا 10 روز یک‌بار آبیاری می‌کنند، سپس مقدار آبیاری را کمتر کرده تا نهال به سن 5 سالگی برسد. از سن 5 سالگی به بعد، نهال پسته را هرماه یک‌بار آبیاری می‌کنند.

باردهی درخت پسته

همین‌طور که درخت شما بزرگ‌تر و بزرگ‌تر می‌شود حجم محصولات تولیدی‌اش هم بیشتر می‌شود. بطوریکه در بین سال‌های 7 تا 10 ام بین 6 تا 10 کیلوگرم آجیل خشک به شما می‌دهد.

یک درخت بالغ پسته می‌تواند تا 15 کیلوگرم آجیل خشک برای شما تولید کند

سرمایه اولیه و هزینه احداث باغ پسته چقدر است؟

هزینه احداث هر هکتار باغ پسته

هزینه احداث هر هکتار باغ پسته، به عوامل مختلفی مانند نوع خاک، منطقه جغرافیایی، نوع آبیاری، تعداد درختان در هر هکتار و… بستگی دارد. با این حال، برآورد هزینه احداث باغ پسته به صورت کلی در حدود ۶۰ تا ۸۰ میلیون تومان برای هر هکتار است. این هزینه شامل خرید زمین، نصب سیستم آبیاری، خرید و کاشت درخت پسته، خرید مواد اولیه نظیر کود و سموم و… است. همچنین هزینه‌های نگهداری باغ پسته نیز باید مد نظر قرار گیرد که این هزینه‌ها شامل هزینه‌های آبیاری، کوددهی، سمپاشی، برداشت و… هستند.

هزینه نگهداری و کوددهی باغ پسته

هزینه نگهداری و کوددهی باغ پسته بستگی به عوامل مختلفی دارد، مثل میزان مصرف آب، نوع و میزان کودهای مورد استفاده، نوع آفات و بیماری‌های مطرح در منطقه، میزان نیروی کار مورد استفاده برای نگهداری و کاشت درختان، قیمت انرژی و سوخت و… اما به طور کلی هزینه نگهداری و کوددهی باغ پسته در حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان برای هر هکتار است.

مزایای باغ پسته چیست؟

1. رخت پسته با مناطقی که آب فراوان ندارند به‌راحتی کنار می‌آید. شما لازم نیست آبیاری را به‌صورت روزانه یا حتی هفتگی انجام دهید. خاک محل کشت باید در فاصله بین دو آبیاری خشک شود. در ماه‌هایی که بارش باران‌دارید نیازی به آبیاری درختان نیست. اما برای ماه‌هایی که بارندگی کم است نیاز به آبیاری دارید. اگر به‌صورت ماهیانه درختان را آبیاری می‌کنید
2. برداشت پسته خیلی آسان است. فقط کافیه درخت را بلرزانید تا پسته‌ها به زمین بریزند و شما آنها را جمع کنید.

معایب باغ پسته چیست؟

1. نیاز به متراژ زمین هکتاری دارید و در متراژ کم صرفه اقتصادی ندارد
2. نکته‌ی قابل‌توجه برای پرورش پسته، بلندمدت بودن دوره‌ی رشد آن است. وقتی پرورش پسته را شروع می‌کنید تا زمانی که به یک محصول مناسب برسید باید بین 5 تا 8 سال صبر کنید.
3. درختان پسته، درختانی دوساله هستند. یعنی یک سال محصول زیاد می‌دهند و یک سال محصول کمتر. میانگین محصول دهی درختان جوان پسته بین 1 تا 2 کیلوگرم محصول خالص است. یا  3  تا 6 کیلوگرم محصول تازه

تحلیل شغل باغداری پسته

ایران برترین تولید کننده پسته

طبق اعلام سازمان فائو ایران در تولید ۲۲ محصول مهم کشاورزی در میان ۷ کشور برتر قرار دارد. در حقیقت ایران در تولید پسته رتبه اول، در تولید خرما رتبه دوم و در تولید سیب در جهان چهارم است.

در ایران تنها ۱۰ درصد از این محصول مصرف داخلی دارد و ۹۰ درصد دیگر صادراتی است. ایران بزرگ‌ترین صادرکننده این محصول در دنیا شناخته‌شده است

درآمد ایران از صادرات پسته

هم‌اکنون ایران ضمن کسب رتبه اول جهانی در تولید پسته، از درآمد 5/1 میلیارد دلاری حاصل از صادرات این محصول سودمی برد.

از نظر اقتصادی پسته اولین کالای کشاورزی صادراتی ایران به شمار می‌رود و ارزش تولید محصول پسته حدود 10 درصد از درآمدهای غیرنفتی کشور است

با توجه به مقایسه سودآوری چشمگیر پسته نسبت به سایر محصولات کشاورزی به ازای واحد آب مصرفی، با اختصاص درصد ناچیز دیگری از آب کشاورزی به این محصول در مناطق مستعد کشور، می‌توان به درآمد سالانه سرشاری از این محصول دست‌یافت.

نتیجه‌گیری

پسته نوعی درخت آجیلی است که تمایل به رشد در مناطق نیمه بیابانی دارد. درخت پسته بومی آسیا به‌ویژه کشورهای ایران و عراق است. رفسنجان را می‌توان قطب اصلی پسته ایران دانست.

 این میوه به علت داشتن مواد مغذی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در واقع پسته یکی از گران‌ترین آجیل‌های شناخته‌شده است.

پسته با ارزش بالای غذایی، درمانی و مهم‌تر از همه اقتصادی که دارد، می‌تواند منبع بسیار خوبی جهت درآمدزایی و کارآفرینی باشد. با درک درستی از این محصول می‌توانید از این نوع کسب‌وکار به خوبی استفاده کنید.

شغل پرورش پسته

اکثراً بر این باورند که پرورش پسته یک کار مشکل و سخت است درحالی‌که سخت در اشتباه هستند.

مناطق مرطوب هم برای کاشت و پرورش پسته مناسب نیستند.

مناطق مناسب پرورش پسته منطقه‌هایی هستند که زمستان‌های سرد داشته باشند. اما نه زمستانی که یخبندان است

همچنین آن منطقه باید تابستانی گرم و مقداری هم باران داشته باشد. مکان‌های بیابانی نیمه‌خشک مناطق ایده آلی هستند. پسته ترجیح می‌دهد دمای هوا بیش از 37 درجه سانتی‌گراد باشد.

همچنین پسته مناطق مرتفع را دوست ندارد. چون مناطق مرتفع اغلب درجه حرارت پایینی دارند و پسته در حرارت کمتر از 9 درجه زیر صفر دوام نمیاورد.

کاشت نهال پسته بهترِ یا دانه پسته؟

شما می‌توانید هم دانه‌ی پسته بکارید و هم نهال پسته بکارید. کاشتن دانه پسته ممکن است چندی سال طول بکشد تا به نتیجه برسد. به خاطر همین اگر شما هم مثل من فرعی کم‌صبر هستید، توصیه می‌کنم از نهال‌های پسته استفاده کنید.

فرآیند کاشت نهال پسته

اگر بخواهید اقدام به کاشت نهال پسته بکنید، اگر خاک زمین مورد نظر نامرغوب باشد، ابتدا یک گودال با عمق 5.1 متر و قطر 0.5 تا 1 متر ایجاد نمایید، سپس مقداری از کودهای آلی که کاملاً پوسیده باشند را به همراه خاک مرغوب داخل گودال بریزید. سپس نهال را در گودال بکارید.

 اما درصورتی‌که زمین دارای خاک مرغوب باشد، گودالی به عمق 60 سانتی‌متر و قطر 40 سانتی‌متر در زمین ایجاد نمایید، سپس نهال را در گودال بکارید. توجه نمایید که نهال‌ها باید کاملاً سالم و دارای اصالت نژادی باشند.

پس از کاشت نهال معمولاً ترکیبی از خاک مرغوب و کود دامی پوسیده در اطراف نهال ریخته و سپس خاک را بکوبید. در نهایت زمین را آبیاری نمایید.

لازم به ذکر است که حداقل تا رسیدن نهال‌ها به سن دو سالگی، باید در کنار نهال‌ها از قیم استفاده شود. بدین طریق از خم شدن نهال جلوگیری خواهد شد.

فاصله ی درختان پسته

درخت پسته میتواند تا 10 متر رشد کند پس هنگام کاشت باید حواستان به فاصله ها باشد. نهال را با فاصله ی 4 تا 5 متر از هم بکارید و بین ردیف به اندازه ی 5 تا 6 متر فاصله بگذارید. دقت کنید در اطراف نهال شما سیم برقی یا جسن های دیگر مزاحمت ایجاد نکنند

این درختان گیاهانی با سیستم ریشه‌ای عمیق می‌باشند که مناسب‌ترین فاصله بین ردیف‌ها 7-6 متر و فاصله بین درختان 4-3 متر می‌باشد. تعداد نهال‌ها در هر هکتار بین 334 تا 400 متغیر می‌باشد.

شرایط آب و هوایی مورد نیاز باغ پسته

تابستان های گرم و طولانی و زمستان های سرد و طولانی جهت احداث باغ پسته توصیه می شود

کتاب های مفید درباره‌ی شغل باغداری پسته