مصاحبه با مدیرعامل تلویبیون؛ احسان خرم
تلفظش به همان سختی تلویزیون است. محتوایش هم همان است.
۷ میلیون نصب داشته و مدیرعاملش میگوید روزانه تا ۴میلیون نفر از این نرمافزار محتوایی بازدید میکنند و حتی محتوایی نیم ساعت را میبینند. صحبت از تلوبیون است؛
نرمافزاری که محتوای صداوسیما را ارائه میکند و در حال حاضر محتوای دیگری ندارد اما احسان خرم که مدیرعامل این محصول است، میگوید که برنامههایی برای اضافهکردن محتوایی غیر از محتوای صداوسیما در پیش دارند.
احسان خرم میگوید محتوایی که ارائه میکنیم تا ۱۰۰میلیون نفر بازدیدکننده میتواند داشته باشد و تلوبیون میتواند به ۵۰میلیون نصب در ایران و خارج از ایران برسد که اگر از این رقم تنها ۵۰۰هزار نفر خرید اشتراکی انجام دهند، بازار بسیار بزرگی را به دست میآوریم، چون هر نفر در بازار خرید اشتراکی بین ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان در ماه هزینه میکند.
راهاندازی و تولید محصولی بر اساس محتوای صداوسیما مصائبی هم برای خرم و تیم سرمایهگذارش در پی داشته است. حتی اگر جنجال اخیر بر سر انحصار صدور مجوز تولید هرگونه محتوای صوتی و تصویری فراگیر توسط صداوسیما را هم کنار بگذاریم، زیادهخواهی و میل به انحصار این سازمان حالا دامن تیم تلوبیون را هم گرفته است. تا جایی که شاید این محصول به طور کامل از دست این تیم خارج شود و در اختیار صداوسیما قرار بگیرد، چون این سازمان خودش را مالک این برند میداند و ظاهرا حاضر نیست سهم بالایی در اختیار این تیم قرار دهد.
خرم ضمن اینکه میگوید با تمام توان در حال کار هستند، اما پنهان هم نمیکند که خودش و تیمش هم خسته شدهاند و هم ناامید. حتی به راهاندازی کسبوکار دیگری هم فکر کردهاند. مدیرعامل تلوبیون در گفتوگویی که با «شنبه» داشته، اعتراف میکند که آینده را از آن کسبوکارهای مستقلی میداند که خود را وابسته به محتوای یک نهاد یا سازمان خاص نکردهاند.
راز موفقیت تلوبیون از زبان احسان خرم:
تلوبیون الان ۷ میلیون نصب دارد؟
بله، در حال حاضر نزدیک به ۷ میلیون نصب داریم.
این نصب واقعی است؟
بله واقعی است. نسخه آیاواس را هم بهتازگی در سیبآپ نمایش دادهایم. البته چندین بار هم در اپاستور حضور داشتیم که هر بار به خاطر مسائلی که با ایران داشتند، نرمافزارمان را اخراج کردند. (نسخه اندروید)
آماری دارید از میزان استفادهای که کاربران از تلوبیون میکنند؟
به طور متوسط روزانه ۴ میلیون نفر به سایت سر میزنند.
میزان ماندگاری یا استفادهشان چقدر است؟
آمار متفاوت و متنوعی وجود دارد؛ مثلا یک نفر ۵ثانیه در سایت حضور دارد اما یک نفر ممکن است یک کلیپ تماشا کند یا فرد دیگری کلیپهای بیشتر یا چندین ساعت فوتبال ببیند. نمیتوان به طور کلی میزان متوسطی به دست آورد.
محتوای موجود در تلوبیون چه حجم و زمانی دارند؟
اگر آرشیو را در نظر بگیریم، متوسط اکثر محتواهای تلوبیون بالای نیم ساعت است؛ چون محتوای ما کلا دو قسمت است؛ یکی پخش زنده است و دیگری به حالت آرشیو است و آرشیو را در مدلهای مختلف سرویسدهی میکنیم و توانستهایم در تیم خود به این دستهبندیها برسیم.
سرویس اشتراکی هم دارید؟
الان سرویس ما کاملا رایگان است ولی باید در سیستم عضو شوید تا بتوانید از آن استفاده کنید. سعی کردهایم که سرویس را رایگان عرضه کنیم تا مردم از آن استفاده کنند. سعیمان این بوده که درآمد خود را از تبلیغات بهدست آوریم.
بعد از فیلترینگهای اخیر اینترنت خیلی کند شده است، این موضوع روی کسبوکار شما چقدر تاثیر داشته است؟
خیلی تاثیر داشته، به این صورت که سرعت رشدمان کم شده است. درصد کمشدن آن خیلی مشخص نیست ولی آنقدر که باید، رشد نداشتهایم. هر زمانی که اینترنت سرعت بالایی داشته ما هم رشد بهتری داشتهایم و کاربرانمان هم راضیتر بودهاند. در مدت کندشدن اینترنت ۲۵ تا ۳۰ درصد از کاربران از سرورهای ایران خارج شدند و خیلی از مردم هم از فیلترشکن استفاده کردند که این موضوع برای مجموعه تلوبیون خیلی ضرر داشت به این دلیل که فیلترشکنی که کاربر استفاده میکند، کیفیت سرویس اینترنت خوبی ندارد و مشکل دیگر اینکه کاربر از سرورهای خارج از ایران وارد تلوبیون میشود و این موضوع باعث بیکیفیتشدن اینترنت میشود و کاری هم نمیشود کرد. این موضوعات باعث بهوجود آمدن نارضایتیهایی از محصولمان در بین کاربران شده است.
البته ناگفته نماند که در سالهای اخیر کیفیت اینترنت بهتر شده و این موضوع به رشد ما خیلی کمک کرد ولی در یکی دو ماه اخیر که اینترنت کند شده، ویپیانهای همه مردم روشن است و وقتی میخواهند از محصول ما استفاده کنند، از سرورهای بیرون از ایران وصل میشوند و ما مجبور میشویم پهنای باند بیشتری را خریداری کنیم.
تلوبیون در حال حاضر چقدر به آن چیزی که میخواسته رسیده است؟
تلوبیون از این ایده نشأت گرفته که بهراحتی محتوای فارسیزبان در اختیار افرادی که به این محتوا علاقهمند هستند، قرار گیرد. با محتوای تلویزیون ایران شروع کردیم و با توجه به اینکه بیشترین محتوای ویدئویی فارسی در صداوسیما تولید میشود، متوجه شدیم که اگر بخواهیم این کار را انجام دهیم باید با صداوسیما این کار را پیش ببریم و همین کار را هم انجام دادیم. در کنار این موضوع دوست داریم که در ۲ تا ۳ ماه آینده محتواهای دیگر را که شامل شبکه سینمای خانگی هم میشود، به تلوبیون اضافه کنیم. چون هم طرفداران داخلی دارد و هم ایرانیان خارج از کشور خواهان این محتوا هستند.
خارج از ایران چقدر کاربر دارید؟
حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد کاربرانی که از تلوبیون استفاده میکنند، خارج از ایران هستند و از ۱۷۲ کشور دنیا به وبسایت فارسیزبان ما مراجعه میکنند.
اشاره کردید که در کنار صداوسیما، شبکههای خانگی را هم میخواهید پوشش دهید؛ آیا شما هم به سمت پوشش محتواهای دیگری مانند آنچه در آپارات صورت میگیرد، خواهید رفت؟
ایده ما این است که محتوای پریمیوم داشته باشیم، یعنی محتوایی که کارگردانی شده و جذابتر است. بنابراین مانند آپارات نمیشویم و هر محتوایی را پوشش نمیدهیم.
سوالم را از این زاویه میپرسم؛ تلوبیون در بازار محتوایی که در آن حضور دارد، چه رقبایی دارد؟
در حال حاضر که رقبای زیادی وجود دارند. در زمینهای که ما در حال کار هستیم چند شرکت به نام آیسیما، بهسیما، آیو، آنتن و… هم کار میکنند. اما در حال حاضر درآمد ما از تبلیغات است و شرکتهای دیگر از فروش اشتراک کسب درآمد میکنند.
تلوبیون چقدر از تبلیغات درآمد دارد؟
درآمدزایی از راه تبلیغات را تازه شروع کردهایم و هنوز تخمین درستی از درآمدهای خود نداریم ولی مشتریان زیادی در همین مدت اندک تقاضا دادهاند. تمرکز ما روی همکاری با آژانسهای تبلیغاتی است و در حال مذاکره با آنها هستیم و مشتریهای خاص تلوبیون زیاد است و دوست دارند که تبلیغشان در تلوبیون پخش شود.
تبلیغات شما درست مانند تلویزیون روی اعصاب بیننده راه خواهد رفت؟
اصول کاری ما بر این اساس بوده که هیچ وقت کاربر را اذیت نکنیم، یعنی به این شکل نباشد که تبلیغات فراوانی در سایت داشته باشیم بلکه قبل از شروع محتوای ویدئویی تبلیغی پخش میشود که کاربران میتوانند آن را به اصطلاح اسکیپ کنند و نبینند.
در این زمانی که تبلیغات ارائه دادید، چه تعداد تبلیغات داشتید؟
تا به حال نزدیک به ۶۰ تا ۷۰ نرمافزار را تبلیغ کردهایم و دیگر اینکه برندها علاقه نشان دادهاند و دوست دارند برندشان را معرفی کنند و این مدل تبلیغات همانهایی است که مردم در صداوسیما هم انجام میدهند ولی در صداوسیما چون پخش میشود، گرانتر است و جامعه مخاطب هم کل ایران است ولی در مورد ما ممکن است کسانی باشند که فقط دوست دارند محتوای ورزشی ببینند و میتوانند این تبلیغ را هم رد کرده و محتوای مورد علاقهشان را تماشا کنند و مجبور به دیدن تبلیغ نیستند. ما کاری کردهایم که کاربرانی که تبلیغ دوست ندارند به آن جذب نمیشوند و در سایت مشخص نیست و مجبور شدیم جایی بنویسیم آگهی تا تبلیغات مشخص شوند. در پیادهسازی این موضوع سعی کردهایم از مدلهای روز دنیا استفاده کنیم چون دوست نداریم کاربران خود را از دست بدهیم.
با رقبای خود محتوای مشترک هم دارید؟
همه رقبای ما محتوای صداوسیما را دارند و بعضی هم محتوای خارج از صداوسیما. مثلا آنتن محتوای ورزشی خارج از صداوسیما دارد و آیو محتوای سینمای خانگی را. کاری که ما میخواهیم انجام دهیم ورود به محتوای خارج از صداوسیماست و میدانیم که مخاطبمان به چه چیزی علاقه دارد و برای این کار باید از سازمان صداوسیما مجوز بگیریم.
دیگر رقبا را به تلوبیون نزدیک میبینید؟
آنتن بد نیست و مخاطب خاص و تیمی قوی دارد در واقع همان تیم ورزش ۳ هستند. این موضوع باعث شده که مخاطب آنها هم زیاد باشد. اگر بخواهیم براساس نصب نرمافزار مقایسه کنیم، ما آنتن را رقیب میبینیم ولی فعلا در سطح کوچکتری کار میکنند، چون تلوبیون در کافهبازار نزدیک به ۵ میلیون نصب دارد و تعدادی هم از بیرون ایران، آن را نصب کردهاند. ۲ میلیون نصب هم از بسترهای دیگر انجام گرفته است. اما آنتن الان تنها ۳۰۰هزار نصب در کافهبازار دارد.
چقدر از این نصبها صوری هستند؟
هیچکدام از آنها. ما هیچ وقت تبلیغ صوری نداشتهایم. به شکلهای متفاوت میتوان کاربر به دست آورد ولی ما همیشه خواستهایم که به صورت اصیل رشد داشته باشیم و هیچ زمانی هم نبوده که رقیب نداشته باشیم، ولی مردم خیلی وقتها ما را انتخاب کردهاند. زمانی پولی برای تبلیغکردن نداشتهایم ولی نصب صوری اصلا نکردیم یا حتی در هیچ کجا کامنت صوری هم نداشتهایم، یعنی اگر کسی از سایت ما تعریف کرده این کاربر وجود خارجی داشته و زمانی هم بوده که بد گفته باشند. تفکر ما این است که رأی و کامنت صوری کمکی به کار نمیکند و آوردهای هم برایمان ندارد و فقط میتواند در قیمت تبلیغات تاثیرگذار باشد و چیزی که مهم است تعداد نمایش تبلیغات است و میزان بازدید واقعی که صورت میگیرد.
چند درصد از تلوبیون به صداوسیما تعلق دارد؟
در واقع به این صورت است که صداوسیما میخواهد برند را جذب کند و ما کار فنی را انجام بدهیم. این موضوع باعث میشود برای محتواهای دیگر از صداوسیما مجوز بگیریم.
من متوجه توضیح شما نشدم؛ یعنی تلوبیون کاملا متعلق به صداوسیماست؟
شرکت سیما رایان شریف خصوصی است ولی برند تلوبیون متعلق به صداوسیماست.
آن را از رهنما خریده است؟
ظاهرا صحبت به این صورت بوده که برندی که از این قرارداد ساخته میشود، به صداوسیما تعلق دارد.
بنابراین برند تلوبیون متعلق به شرکت شما و سرمایهگذار شما نیست؛ نقش شما در تلوبیون چیست؟
رهنما در تیم و شرکت سیما رایان شریف سرمایهگذاری میکند و کار ما فنی است و سرویسهایی میدهیم. در کنار آن محصول را هم به خوبی اداره میکنیم. کاری که در حال انجام آن هستیم این است که یکی از پرترافیکترین سرویسهای ایران را اداره میکنیم و یکی از بهترینها هستیم.
اخیرا چالش اساسی در حوزه تولید محتوای کشور وجود داشته که قرار است صداوسیما در زمینه صوت و تصویر فراگیر مجوزهای لازم را صادر کند و تنها مرجع صادرکننده مجوز در این زمینه باشد که حوزه آنلاین را هم شامل میشود؟ منظور از صوت و تصویر فراگیر چیست که صداوسیما خواستار انحصار بر آن است؟
تا آنجایی که من اطلاع دارم، هنوز تعریف دقیقی از این اصطلاح وجود ندارد و فراگیر باید تعریف شود. الان نمیدانم چه اتفاقی در حال رخ دادن است ولی ما برای آن هم درخواست مجوز دادهایم. البته سازمانی هم به اسم تنظیم صوت و تصویر فراگیر وجود دارد و خود ما برای گرفتن مجوز در این زمینه اقدام کردهایم. البته فکر میکنم این موضوع یعنی صداوسیما چارچوب حرکت را برای تولید محتوا تعیین میکند.
فکر میکنید جریان صوت و تصویر فراگیر چه تاثیری در حوزه تولید محتوا خواهد داشت؟
شبکه سینمای خانگی آن فیلمهایی است که روی پرده سینما نمیرود و به نظر میرسد که وزارت ارشاد برخورد روشنتر و بازتری با تولیدکنندگان محتوا دارد؛ اگر مجوز این موضوع را هم صداوسیما صادر کند، ظاهرا طیف وسیعی از تولیدکنندگان محتوا را از دست میدهیم.
مجوزی که ما گرفتهایم طی قواعد و مقرراتی بود که باید رعایت میشد و خیلی هم سختگیرانه نبود ولی بعد از آن باید چارچوب مشخصی داشته باشی چون محتوا بازبینی میشود. ولی در مورد جهتدهی آن تهیهکنندگان سینما و سینمای خانگی باید نظر دهند. مثلا سریالی بود که صداوسیما آن را قبول نداشت ولی سینمای خانگی قبول کرد و تا حدی هم پرمخاطب بود. صداوسیما خط ثابتی دارد و همیشه طبق آن کار میکند. حتی وزارت ارشاد هم زمانهایی سختگیرتر بوده و زمانی هم عملکرد بهتری داشته.
شما در حال کار در حوزه محتوا هستید، اگر محتوایی غیر از صداوسیما را انتخاب کنید، شاید نصب نرمافزارتان چندین برابر شود، اینکه تلوبیون برندی متعلق به صداوسیماست که اجازه نمایش هر محتوایی را نمیدهد، چه رخنهای در کارتان ایجاد میکند؟
اگر آنها اجازه پخش محتوا را در تلوبیون بدهند و مخاطب آن را ببیند، قطعا تاثیر مثبت دارد. مشکل از آنجایی ایجاد میشود که رقیب بتواند محتوایی را پخش کند و ما نتوانیم و همین موجب عقب افتادن از رقبا در آینده خواهد شد.
الان که رقبای شما هم در حال همکاری با صداوسیما هستند، ممکن است باز سلیقهای برخورد شود؟
در حال حاضر این اتفاق رخ داده است. شرکتهایی بودند که سریالهایی را طبق مجوز صداوسیما و سریالهایی که از صداوسیما مجوز نداشتند، در محصول خود پخش کردند.
شما میتوانید سانسور کنید؟
ما هیچگونه دخل و تصرفی در محتوای سازمان نداریم و تنها کاری که انجام میدهیم، دستهبندی و سرویسدهی به مخاطب است. اما پیش میآید که به ما گفته میشود محتوایی را پخش نکنیم یا باید نامه صداوسیما را برای پخش آن داشته باشیم.
چه کسی به شما چنین چیزی میگوید؟
مخاطبان خاص یا عام. مثلا میگویند این برنامه را پخش نکنید یا برنامه دیگری را پخش کنید. حتی مثلا تهیهکننده یک فیلم با ما تماس گرفته که برنامهاش در تلوبیون پخش نشود. درباره این موضوعات صداوسیما تصمیم میگیرد.
اتفاق افتاده که فیلمی حذف شود؟
خیلی اتفاق نیفتاده است. مثلا شخصی در یک برنامه مهمان بوده که بعد از پخش مشکلات خانوادگی برای فرد پیش آمده و تماس گرفته که آن محتوا از تلوبیون برداشته شود.
میخواهم برگردم به بحث برند تلوبیون که گفتید متعلق به صداوسیماست؛ چرا صداوسیما از محصول تلوبیون با مالکیت شما و تیمتان حمایت نکرده و آن را در اختیار خودش گرفته است؟
این موضوع ناشی از سیاست سازمان است. چند مورد نرمافزار هستند که به این صورت با آنها برخورد میشود.
صداوسیما به شما کمک مالی هم میکند؟
در حال حاضر خیر.
گفتید که درآمدزایی بالایی هم تاکنون نداشتهاید. هزینه تلوبیون از کجا تامین میشود؟
ما تاکنون ضرردهی داشتیم ولی شیب خوبی در درآمدزایی هم داریم.
چرا تلوبیون تاکنون درآمدزا نبوده است؟
تلوبیون اوایل کار برای درآمدزایی دو راه داشت؛ یا باید تبلیغات را شروع میکرد یا سرویس اشتراکی میفروخت. تلوبیون در یک مقطع زمانی فروش اشتراک را آغاز کرد ولی با افت سرویس مواجه شدیم و مردم برای محتوا، پولی پرداخت نمیکردند چون فرهنگ آن ایجاد نشده بود. بنابراین سرویسمان درآمد داشت اما رشدش خیلی کم شد.
سالانه چقدر هزینه دارید؟
بین ۲ تا ۳ میلیارد.
این هزینه چه چیزهایی را دربرمیگیرد؟
سرویس فنی، حقوق و دستمزد، اجاره دفتر و چیزهای دیگر.
سرورهای تلوبیون داخل ایران است؟
این سوال را با توجه به حساسیتهای بخشی از بدنه حکومت نسبت به داخل یا خارج از ایرانبودن سرورها میپرسم.
برای مخاطب داخلی، سرور داخل ایران داریم و برای مخاطب خارجی هم سرور خارج از ایران داریم.
صداوسیما که این همه به دیتا حساس است، برای سرور خارج از ایران اشکال نمیگیرد؟
خیر. این یک موضوع فنی است و خود سازمان هم از سرور خارج از ایران استفاده میکند، چون هرچه سرور به کاربر نزدیک باشد، راحتتر سرویسدهی انجام میشود.
سالانه تا ۳ میلیارد تومان هزینه دارید. این هزینهها چگونه تامین میشود؟
مقداری از آن از درآمد شرکت است و کارهای ویدئویی دیگری هم انجام میدهیم. مثلا نرمافزارهای کوچک کارتونی تولید میکنیم که به صورت خصوصی این کار را انجام دادیم. اما بخش عمده هزینهها یا به تعبیری همه هزینهها را شرکت رهنما تامین میکند.
رهنما به چه امیدی سالی ۳ میلیارد تومان هزینه میکند؟
به امید درآمدزایی. به امید اینکه این نرمافزار درآمدزایی خواهد داشت که اینطور هم خواهد شد و این پول برخواهد گشت. ولی این قرارداد ریسکهای خاص خودش را هم دارد مثلا اگر برای نرمافزار مشکلی پیش بیاید ضرر بزرگی خواهد کرد.
ممکن است این قرارداد کنسل شود؟
به هر دلیلی میتواند کنسل شود. چندین بار ممکن بوده که این اتفاق بیفتد.
چرا؟
فرض کنید که کسی راضی به این قرارداد نیست. توضیح بیشتری نمیتوانم بدهم.
راهحلتان برای برونرفت از این ریسک چیست؟
چیزی که ما در آینده انجام میدهیم، این است که توان فنیمان را به کار بیندازیم و محصول دیگری در زمینه فضای رایانش ابری عرضه کنیم. به این صورت که به مخاطبان و استارتآپهای فنی، سرویس فنی دهیم زیرا ما میدانیم ویدئو را به چه صورت سرویسدهی کنیم. ما در این مورد تخصص داریم و فکر میکنیم در آیندهای کوتاه سرویسی در ایران راهاندازی کنیم که شماره یک ایران باشد.
فکر میکنم از همکاری با صداوسیما شدیدا احساس عدم امنیت میکنید؟
نهتنها ما بلکه هر کسی در مسیر کارش باید احساس امنیت کند. ما همیشه دوست داریم که کارهای مختلفی انجام دهیم، کارهای زیادی میتوان انجام داد ولی باید تمرکزمان را حفظ کنیم و تا جایی که میتوانیم کار کنیم و حتی تولید محتوا داشته باشیم. محتوایی غیر از محتوای صداوسیما.
این موضوع که تا الان این کار را انجام ندادید و فقط از صداوسیما محتوا گرفتهاید، ریسک بزرگی بوده، درست است؟
بله ریسک بوده. تلوبیون در حال حاضر با صداوسیما معنی دارد، چون محتوای آن محتوای صداوسیماست.
با همه این ریسکها و احساس عدم امنیت چرا کماکان روی تلوبیون سرمایهگذاری میشود و خود شما پای کار ایستادهاید؟
موضوع مالکیت برند از همان ابتدا مطرح نبود و در ادامه مسیر کار بود که این بحث مطرح شد و ما و سرمایهگذارمان هم باید در جایی تصمیم درست را بگیریم.
گفتید توان فنی بالایی دارید که این موضوع برای شما نوعی اطمینان خاطر است که اگر قراردادتان فسخ شود، بتوانید کار دیگری صورت دهید. چرا این توان فنی بالا برای سازمان اینقدر اهمیت ندارد که به نوعی شما را حفظ کند.
اتفاقا از مهمترین دلایلی که تاکنون موجب شده که تیم حفظ شود و همکاری ادامه داشته باشد، همین توان فنی بالای تیم بوده، چون ما کاملا میدانیم که مردم چه چیزی را دوست دارند و همین امر موجب شده تا آن محتوا را سریعتر انتقال دهیم. تخصص اصلی ما در تلوبیون این است که به هر کسی هر چیزی را که دوست دارد ارائه دهیم که هر تیمی نتوانسته تا به حال این کار را انجام دهد.
نیم ساعت بعد از پخش یک برنامه در تلویزیون میتوان آن را در سایت ما دید. مانند برنامه نود و حتی بعضی از برنامهها ۲ دقیقه بعد از پخش در سایت هستند. آرشیوهای مختلفی داریم که میتوان ۱۰ دقیقه بعد از برنامهای که در حال پخش است، آن را در آرشیو پیدا کرد. میتوانید در تلوبیون بزنید که کانال شبکه یک نیم ساعت پیش چه موضوعی پخش میشده و آن را ببینید. مدل دیگر آرشیو محتوایی است. مدلهای مختلفی از دسترسی را برای کاربران فراهم میکنیم تا بتوانند به موضوع خاص خودشان دسترسی داشته باشند. همین رضایت خاطر کاربر را در پی داشته و رشد تلوبیون را موجب شده است.
در حوزهای که به صداوسیما تعلق دارد، برای افرادی که میخواهند مستقل عمل کنند، چقدر شانس وجود دارد؟
هستند برندهایی که این کار را انجام میدهند ولی باید از وزارت ارشاد مجوز داشته باشند که این نهاد هم قوانین خاص خودش را دارد. مثلا فیلیمو مستقل از محتوای صداوسیما کار میکند. بعضی اوقات هم محتوای صداوسیما ارائه میدهد ولی مستقل عمل میکند. در هر صورت شانس موفقیت وجود دارد.
آیا این مدل کار یعنی استقلال در تولید محتوا، بهتر از مدل کار شما نیست؟
هر کدام مزایا و معایب خودشان را دارند. مدل مخاطبان فرق دارد. مثلا یک نفر دوست دارد فوتبال ببیند.
منظورم کلیتر و راجع به رشد بیشتر و مخاطبان بیشتر است. مگر یک کسبوکار مستقل نمیتواند حق پخش یک فوتبال را جدا از صداوسیما بخرد؟
حق پخش را که باید خرید ولی در کنار این حق پخش باید برای محتوا مجوز صادر شود. هزینه خرید حقپخش بسیار زیاد است.
به هر حال میتوان مستقل از صداوسیما و با رشد کندتر اما امنتر کار کرد.
بله و شرکتهایی هستند که مستقل از صداوسیما کار میکنند و بازار خیلی بزرگی هم پیش رویشان است.
منظورتان از بازار بزرگ چیست؟
بسته به نوع کار این اعداد و ارقام خیلی فرق دارد. اگر بخواهید با تبلیغات کار کنید یک عدد متفاوت است و اگر بخواهید با اشتراک کار کنید و جامعه کوچکی داشته باشید، عدد متفاوت دیگری به دست میآید. مسئله این است که بازار بزرگ است. در حال حاضر سرویسهای خصوصی ماهی ۱ میلیارد تومان اشتراک میفروشند که میتوانند محتواهای متفاوتی داشته باشند که هم شامل صداوسیما شود و هم غیر از صدا وسیما و فروش خوبی هم دارند.
سهم شما از بازاری که در آن حضور دارید، چقدر است؟
ما حتی ۱۰ درصد از سهم بازار را هم نداریم. اما میخواهیم تاپایان سال، به سوددهی برسیم.
بالاخره حتما میدانید که بازاری که واردش شدهاید، اندازهاش چقدر است؟
من بازار مخاطب و کاربر خود را اندازه میگیرم. فکر میکنم افرادی که میخواهند ویدئو ببینند، میتواند تا ۱۰۰ میلیون نفر افزایش داشته باشد، زیرا میتوانیم مخاطب خارج از ایران هم داشته باشیم.
یعنی محتوای تلویزیون ایران میتواند چنین حجمی از مخاطب را جذب کند؟
صداوسیما محتوای خوب زیاد دارد. حتی تعدادی از سریالها هم خوب هستند. ما با تلویزیونی که در خانه روشن است، فرق داریم. فرد باید سایت را باز کند، محتوا را پیدا کرده و ببیند. مثلا سریال پایتخت بسیار پرمخاطب بود یا برنامه خندوانه یا ماهعسل بیننده زیاد داشتند. البته برنامه بیکیفیت هم کم ندارد.
سهم شما از بازار چقدر است؟
پیشبینی من این است که در حالت عادی شاید بتوان به ۵۰ میلیون نصب رسید و هر چقدر استفادهکنندگان از اینترنت بیشتر باشند و با توجه به شبکه اطلاعات اینترنتی که ایجاد شده استفاده از نرمافزارها هم بیشتر میشود. همچنین سبک زندگی مردم خیلی آنلاینتر شده و تغییر سبک زندگی باعث میشود که مخاطب ما هم بیشتر شود. از طرف دیگر درگیریها و گرفتاریهای مردم هم بیشتر شده. مثلا قبلا در یک ساعت مشخصی مردم در کنار هم سریال میدیدند و الان به این شکل نیست و افرادی هستند که دوست دارند یک سریال را ببینند و افراد دیگری شبکار هستند، یا در خانوداه هر کسی میخواهد محتوای متفاوتی را تماشا کند که ما باید بتوانیم آن را به آنها عرضه کنیم.
فکر میکنید که تلوبیون به چه درآمدی میتواند برسد؟
میخواهیم به یک حاشیه سود امنی برسیم، اما هنوز به این نتیجه نرسیدهایم و با اینکه تیم خیلی کوچکی هستیم و خیلی از رقبای ما بیش از ۱۰۰ نفر عضو دارند، کاری که ما کردهایم جمع کردن آدمهای خاص و تیم خوب در کنار هم است تا بتوانیم کارها را پیش ببریم.
با توجه به گفته شما که سالی ۳ میلیارد تومان برای تلوبیون هزینه میشود، اگر چه درآمدی داشته باشد برای شما قابلقبول و رضایتبخش است؟
اگر هر سال ۳۰ درصد سود داشته باشیم، خوب است.
چه زمانی به این ۳۰ درصد سود میرسید؟
برنامهریزی کردهایم که تا یک سال آینده به این میزان سود برسیم، چون هزینههایی برای رشد سرویسمان انجام دادهایم و روی درآمدزایی متمرکز شدهایم.
این موضوع که آدم، محصول را خودش از صفر تا صد ایجاد کرده باشد یا اینکه برای جای دیگری کار کند چقدر روی فعالیتتان تاثیر دارد؟ شما الان حس کارمند جایی بودن را دارید؟
این موضوع خیلی شخصی است. من زمانی کارمند هم بودهام. این حس را نداشتم و دنبال این نوع افراد هم هستیم؛ یعنی افرادی که محصول را مال خود بدانند نه اینکه یک حقوقبگیر ساده باشند.
تا الان حس نکردید که کارمند صداوسیما هستید؟
واقعا نه.
آیا برند به صداوسیما تعلق میگیرد؟
اگر برند به صداوسیما هم تعلق گیرد، ما کار خودمان را انجام میدهیم.
در واقع تلوبیون به صداوسیما فروخته میشود؟
نمیدانم. رهنما در شرکت رایان شریف سهم دارد و تلوبیون چیز جداگانهای است. قراردادی بوده که هر آن چیزی که از آن قرارداد ساخته میشود، مربوط به صداوسیماست. شاید بتوانیم مقداری از سهم را بگیریم.
ممکن است که این کار را انجام دهند؟ یعنی بخشی از سهم تلوبیون را به شما بدهند؟
بعید نیست. در حال مذاکره هستیم.
روی چند درصد در حال صحبت هستید؟
هنوز هیچ چیز مشخص نیست. ممکن است بشود و ممکن است نشود.
ممکن است بالای ۵۰ درصد به شما بدهند؟
فکر نمیکنم. واقعیت این است که خود سرمایهگذار و ما هم نمیدانیم که ابعاد موضوع چگونه خواهد بود. در حال صحبت و مذاکره هستیم.
چرا باید این اتفاق، خوشایند صداوسیما باشد که محصول یک تیم را مالک شود؟
به خاطر طرز تفکر است و شاید به خاطر مالکیت حداکثری داشتن.
آنها حاضر هستند شما را کنار بگذارند؟
اگر به این نتیجه برسند، بله. الان به این نتیجه رسیدهاند که این تیم، بهترین تیمی است که این برند را میتواند جلو ببرد. اما اگر به این نتیجه برسند یا فرد دیگری تصمیم بگیرد، میتوانند ما را کنار بگذارند. ما هم سعی کردهایم این ریسک را بپذیریم و فعلا فقط کار کنیم، ولی نمیدانیم در آینده چه اتفاقی میافتد.
چندین سال است که در این زمینه در حال فعالیت هستید و الان میگویید که من شب و روز این احساس را که کاملا کنار گذاشته شوم دارم. این موضوع باعث میشود که برای افراد دیگر، انگیزه کار با صداوسیما کم شود، چونکه حق مالکیتی به آنها نمیدهد.
همه کسانی که با صداوسیما کار میکنند، این ریسک را دارند.
فکر میکنید این همکاری از اول هم اشتباه بوده؟
نمیدانستیم که به این صورت است. شاید اگر میدانستیم به این صورت است، همکاری نمیکردیم ولی هیچ کدام از ما هم برای انجام این کار پشیمان نیستیم. زیرا ارزشی را بهوجود آوردهایم تا کسانی از آن استفاده کنند و محتوایی با زبان فارسی را در دیگر کشورها منتشر کنیم.
یعنی احساس شکست نمیکنید؟
نه. ولی احساس ناامیدی داشتهام. الان همه تیم ما خسته است. هرچند کاری نبوده که برای رشد تلوبیون انجام نداده باشیم. این برند با شبزندهداری ایجاد شده و سر پا مانده است. همین الان که جام جهانی در حال برگزاری است، من چهار، پنج روز است که درست و حسابی نخوابیدهام و روزی بین ۱۶ تا ۱۷ ساعت کار میکنیم، چون شما فرض کنید طی یک روز حداقل ۱۰۰هزار نفر میخواهند همزمان فوتبال ببینند و ما باید به لحاظ فنی آمادگی لازم را داشته باشیم تا نرمافزار، کارش را بکند و تعلیقی در کار مخاطبان و کاربران ایجاد نشود. با همه این سختیها تیم ۳۶ نفره ما، تلوبیون را خانه خودش میداند.
موضوعی مثل جام جهانی چقدر روی کسبوکار شما تاثیرگذار است؟
طی این چند روز، ۳۰ درصد رشد ترافیک داشتهایم و رکورد ترافیکی زدهایم. چند رکورد دیگرمان هم شکسته شد و این موضوع مدیون آن محتوایی است که در حال پخش است.
میخواهم بدون تعارف به این سوال پاسخ بدهی؛ کسبوکارهایی هستند که مستقل کار میکنند و محتوایی غیر از صداوسیما دارند. آیا آینده از آن آنهاست یا از آن امثال تلوبیون که به صورت انحصاری از محتوای صداوسیما استفاده میکنند؟
هر چقدر روی چیزی که به تو تعلق دارد، تمرکز کرده و برایش تلاش کنید، موفقیت بیشتری بهدست میآورید. من بدون تعارف میگویم که آینده به مستقلها تعلق دارد.
پتانسیل درآمدزایی چنین بازاری چقدر است؟
پتانسیل آن بالاست. اما درآمدزاییاش فعلا کم است، چون هنوز جزئی از زندگی مردم نیست و فرهنگ هزینهکردن برای محتوا در ایران خیلی جانیفتاده است.
چند درصد از این بازار میتواند اشتراکی و پولی باشد؟
فکر میکنم در ابتدای کار، بتوان از ۱ تا ۲ درصد بازار درآمدزایی داشت. فرض کنید از ۵۰میلیون نصب، ۵۰۰هزار مخاطب اشتراکی به دست بیاید، همین رقم بهتنهایی درآمد بسیار بالایی را به همراه دارد.
یک تا ۲ درصد بسیار کم نیست؟ غیر از جانیفتادن فرهنگ خرید محتوا، دلیل دیگری هم برای این کندی در درآمدزایی وجود دارد؟
چرا کم است. دلیل دیگری که وجود دارد برمیگردد به وجود درگاههای غیرقانونی رسیدن به محتوا که در ایران تعدادشان بسیار زیاد است. الان شاهد آن هستیم که چندین شرکت یک سریال را همزمان خریداری کرده و رقم هنگفتی هم بابتش پرداخت کردهاند اما در یک سایت اینترنتی یک نفر با هزارتومان آن را دانلود میکند. حتی آن ارزانی مهم نیست بلکه مهم این است که این هزارتومان هم در جیب کسی که بابت آن پول پرداخت کرده، نرفته و این خیلی زیاد است.
با این اوصاف این یک تا ۲ درصد اگر فعال شود، چه حجمی از درآمدزایی ایجاد میشود؟
بستگی به بازار و مدلی که ارائه میشود، دارد. در فضای اشتراکی هر نفر ماهی ۱۰ تا ۱۲ هزارتومان درآمدزایی ایجاد میکند.
چه برنامهای برای رسیدن به درصدی از فضای فروش اشتراکی دارید؟
میخواهیم در یک بازه زمانی ۲ تا ۳ سال آینده به حدود ۱۰درصد از فضای اشتراکی برسیم.