راهنمای تحقیقات بازار در مشاغل دامداری

بررسی بازار مشاغل دامداری و دامپروری

مشاغل دامداری و دامپروری یکی از حوزه های پویای کسب و کاری در جهان ماست و همین موضوع باعث شده است تا در کشورهای در حال توسعه سرعت تکامل محصولات دامی با توجه به تقاضای موجود در حال افزایش باشد. چرا که معمولا تقاضای بالای محصولات دامی ناشی از رشد جمعیت انسانی، افزایش درآمد و شهرنشینی است و دامپروری با توجه به پیشرفت علم و فناوری در حال افزایش است.

با وجود اینکه آینده مشاغل دامداری با توجه به رشد جمعیت مناسب تلقی می‌شود اما موانع مهمی مانند تاثیر مخرب این مشاغل بر منابع طبیعی، به ویژه آب و زمین و افزایش تولید کربن نیز وجود دارد.

از سوی دیگر تحولات در پرورش، تغذیه و سلامت حیوانات می‌تواند تاثیرات مثبت زیادی بر ژنتیک دام داشته باشد و به همین جهت تولیدات دامی به مرور زمان با افزایش بهره وری همراه خواهد بود.

تاریخچه بازار مشاغل دامپروری در جهان

اگر بخواهیم با یک نگاه جهانی به مشاغل دامپروری و اقتصاد آنها نگاه کنیم از دهه 1960 میلادی در جهان تولید گوشت گاو بیش از دو برابر شده است، تولید گوشت مرغ 10 برابر رشد داشته، و حتی وزن متوسط این حیوانات در طول این مدت حدود 30 درصد افزایش یافته است. اما در بر عکس مرغ و گاو ما در حیوانات پرورشی مانند شتر و گوسفند شاهد افزایش وزن 5 درصدی هستیم که این موضوع نشان دهنده پتانسیل خوب گاو و مرغ برای اصلاح نژاد و پرورش در آینده است. همچنین افزایش میزان تولید شیر به ازای هر گاو و میزان تولید تخم مرغ به ازای هر مرغ نیز در طول این سالها 30 درصد افزایش یافته است.

و این موضوع مستقیماً موجب افزایش زمین های کشاورزی، مشاغل کشاورزی و تولید کننده علوفه دامی نیز گشته است.

پیش بینی افزایش تقاضا برای محصولات دامی

مطابق پیش بینی دانشمندان جمعیت جهان در سال 2050 به 9.15 میلیارد نفر خواهد رسید که بیشتر این افزایش جمعیت از کشورهای در حال توسعه نشات می‌گیرد. در حالی که کشورهای آسیای شرقی رشد منفی را تجربه خواهند کرد، خاورمیانه و آفریقا روبه افزایش جمعیت خواهند رفت. و این رشد سریع جمعیت چالش هایی را برای امنیت غذای ایجاد می‌کند. و این افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی منجر به افزایش تقاضا برای محصولات دامی و رشد درآمد خواهد شد. با این افزایش درآمد، دامداری و کشاورزی می‌تواند تاثیر مثبتی در اقتصاد آینده کشورهای در حال توسعه داشته باشد. البته این موضوع ممکن است در کشورهای توسعه یافته به شکل دیگری نمود پیدا کند.

رشد سریع تقاضای گوشت و شیر ممکن است حتی منجر به افزایش قیمت ذرت و سایر غلات نیز شود، کمبود آب و زمین موجود افزایش قابل ملاحظه بهره وری از منابع در تولید دام برای جلوگیری از تاثیرات نامطلوب بر امنیت غذایی شود.

اصلاح نژاد و ژنتیک

اصلاح نژاد و ژنتیک دارای تکنیک های بسیاری است که از جمله متداول ترین آنها بین دامداران و دامپروان، انتخاب بین نژادها در بین جمعیت گله انجام می‌شود که نیازمند روش و اصول خودش است.

به همین خاطر ما در یک مقاله تخصصی مجزا با عنوان ” راهنمای انتخاب بهترین نژاد حیوان برای پرورش ” به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.

تغذیه

تغذیه حیوانات پرورشی با توجه به میزان انرژی، پروتئین، مواد معدنی و ویتامین ها شناخته می‌شود که در دهه‌های اخیر با اصلاحات زیادی روبرو شده است. در حال حاضر شاهد سیستم های تغذیه‌ای زیادی برای حیوانات نشخوارکننده و غیر نشخوارکننده هستیم.

خوشبختانه علم تغذیه دام در دنیای امروز در حال توسعه و گسترش است، و شاهد افزایش سیستم های مرکب و مختلط گسترده در بسیاری از کشورهای در حال توسعه هستیم. به خصوص در کشورهایی مانند ایران تغذیه ضعیف یکی از محدودیت های عمده تولید در حوزه دامداری است.

در دنیای امروز کار بر روی علوفه های کاشته شده، حفاظت از علوفه و استفاده از درختان چند منظوره و استفاده از بقایای محصولات فیبری و مکمل های استراتژیک توانسته ما را به موفقیت های فوق العاده ای در زمینه تامین تغذیه دام برساند. و همچینین در حال حاضر شاهد چشم اندازهای جدیدی برای تغذیه دام و تامین منابع جایگزین پروتئین و انرژی مانند محصولات زراعی و محصولات جانبی صنعتی هستیم گرچه هنوز پتانسیل های دقیق این موضوع ناشناخته است اما می‌تواند منجر به تغییرات بنیادی در زمینه تغذیه دام و طیور گردد.

بیماری

یکی از مخاطرات جدی در زمینه مشاغل دامپروری، وجود بیماری های گوناگون حیوانات است.

بیماری های حیوانی طیف گسترده ای از اثرات زیستی و اقتصادی را در پی دارد که ممکن است مستقیم و یا غیر مستقیم باشد و یا بصورت محلی و یا جهانی گوناگونی‌هایی داشته باشد. به همین جهت تعیین تاثیر بیماری‌های دام و طیور بر اقتصاد این مشاغل فرایندی دشوار است و پیچیدگی های مختص به خود را دارد که نمونه های بزرگ آن را می‌توان به بیماری تب برفکی اشاره کرد که در برخی از کشورهای اروپایی با ضررهای چند میلیارد دلاری همراه بود.

خوشبختانه در سال های اخیر بخصوص پس از بیماری تب برفکی ما شاهد افزاش داروها و واکسن های موثر و بهبود فناوری های تشخیصی بیماری دام و طیور بوده ایم. اما با وجود این پیشگیری ها ما باز هم شاهد بیماری های جدید مانند آنفلوانزای پرندگان بودیم که این موضوع نشان دهنده تمام نشدن نگرانی های موجود از بیماری دام و طیور است.

تغییرات اقلیمی

یکی از موضوعات داغ این روزها تغییرات اقلیمی است، و حالا این سوال پیش می‌آید که تغییرات اقلیمی آیا تاثیری بر مشاغل دامداری نیز دارد؟

بدون شک تغییرات اقلیمی تاثیرات قابل توجهی بر مشاغل دامپروری خواهد گذاشت و متاسفانه ممکن است بسیاری از این تغییرات دارای جنبه منفی باشد، افزایش تنوع اقلیم بدون شک خطرات تولید دام را افزایش می‌دهد و توانایی دامداران را در مدیریت این خطرات کاهش خواهد داد. از سوی دیگر پرورش دام و طیور سهمی حدود 18 درصدی از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای به دست انسان را دارد.

البته در کشور ما ایران تغییرات اقلیمی به دلیل افزایش دما و کاهش منابع آبی بیش از هر موضوع دیگری بر دامداری و دامپروری تاثیر منفی گذاشته است. به امید اینکه با جایگزینی روش های نوین و بهره گیری از فناوری های نو در مشاغل دامپروری بتوانیم شاهد افزایش بهره وری و رونق این مشاغل باشیم.